ANKARA (İGFA) – 6 Şubat dahil tüm afetlerin yönetildiği Afet ve Acil Durum İdaresi Merkezinde konuşan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 6 Şubat sarsıntılarının yıl dönümüne 4 gün kala zelzelenin izlerini silmek, kentleri ihya etmek, milletin acısını dindirmek için şimdiye kadar yapılan ve devam edilmekte olan çalışmaları aktardı.
4. DÜZEY ACİL DURUM İLAN EDİLDİ
Bakan Yerlikaya, “6 Şubat’taki Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7,7 büyüklüğündeki birinci zelzele; saat 04.17’de meydana geldi. Saat 04.30’da AFAD tarafından, Türkiye’deki tüm kurtarma takımlarımıza, ‘deprem bölgelerine intikal edin’ talimatı verildi. Saat 04.40’ta nöbetçi AFAD grubumuz tarafından Osmaniye Bilgi Apartmanından birinci vatandaşımız sağ olarak kurtarıldı. Başka vilayetlerdeki nöbetçi AFAD gruplarımız arama kurtarma çalışmalarına hızla başladılar. Saat 05.00 prestijiyle periyodun Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay’ın başkanlığında, Bakanlarımız ve Türkiye Afet Müdahale Planı yani TAMP çalışma gruplarımız tam kapasiteyle AFAD Afet ve Acil Durum İdare Merkezinde birinci toplantısını yaptı. AFAD; sarsıntıdan yalnızca 45 dakika sonra, saat 05.02’de, TAMP’taki en üst düzey olan ve ‘Uluslararası Acil Yardım Çağrısını’ kapsayan 4. Düzey Acil Durum ilan etti.” dedi.
Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla felaketlerin yaşandığı her ile uyumu sağlamak üzere kabinenin çabucak hemen tüm Bakanlarının görevlendirildiğini tabir eden İçişleri Bakanı Yerlikaya, vilayetlerdeki mevcut yöneticilerimizi desteklemek için derhal 59 Vali, 8 Vali Mülkiye Başmüfettişi, 47 Mülkiye Müfettişi, 302 Kaymakam ve Vali Yardımcısı ile 292 Kaymakam Adayı olmak üzere toplam 708 Mülki Yönetim Amirinin sarsıntı bölgesine hareket ettiğini söyledi.
Bakan Yerlikaya konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:
“05.45’te bölgeye arama ve kurtarma işçileriyle AFAD gönüllüleri ve iş makineleri sevk edilmeye başlandı. Saat 07.57’de, İzmir Adnan Menderes Havalimanından uçaklar Adana Havalimanına arama kurtarma işçisiyle ağır tonajlı arama kurtarma araçlarını ulaştırmak için havalandılar. Saat 11.25’te zelzele bölgelerinde birinci ferdi çadırlar kuruldu. Birinci sarsıntıdan 9 saat sonra, saat 13.24’te Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde ikinci bir sarsıntıyla daha sarsıldık. Bu yıkıcı zelzeleden sonra da hem arama kurtarma çalışmalarımız hem de yardımların sevkiyatı aralıksız devam etti.”
“HİÇBİR VATANDAŞIMIZI SAHİPSİZ BIRAKMAYACAĞIZ”
6 Şubat’ta millet olarak “Asrın Felaketi”ni yaşadıklarını ıstırapla lisana getiren Bakan Ali Yerlikaya, “120 bin kilometre karelik alanda 11 vilayet, 124 ilçe, 6 bin 929 köy ve mahallede, ağır yıkımlara neden olan bu zelzelelerde 53 bin 537 canımızı yitirdik, 107 bin 213 vatandaşımız da yaralandılar. 14 milyon vatandaşımızı direkt etkileyen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar tesir alanı bakımından dünya literatürüne geçti. Devletimiz tam bir seferberlik ruhuyla tüm kurumları, kuruluşları, işçisi, araç-gereç ve imkânlarıyla sarsıntının birinci anından itibaren felaket bölgelerinde canla başla çalışmaya başladı. Sarsıntının 2. günü Hatay’a gelen Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan; ‘Devlet-millet omuz omuza vererek inşallah afetin yol açtığı yıkıntıları kaldıracağız, hiçbir vatandaşımızı sahipsiz bırakmayacağız’ kelamlarıyla devletimizin kararlığını tabir ediyordu. Evet bu felaket günlerini geride bırakacaktık. Gün; ‘85 milyonun tek yürek, tek bilek olma günüydü.’ Milletimiz topyekun sarsıntı bölgesindeki yaraları nasıl sararız diye çırpınıp duruyordu.” halinde konuştu.
Bakan Yerlikaya, “Depremin 3. günü ağır hasarlı olan kara yollarımız ulaşıma açıldı. Aziz milletimiz, kamu kuruluşlarımız, tüm mahalli yönetimler, sivil toplum kuruluşları, medyamız, 7’den 70’e herkes el ele veriyor, elden ele su, besin, ilaç, giyecek, hijyen, yani hayat için ne gerekiyorsa onları kolilerle tırlara yüklüyordu. Bölgede beslenme hizmeti kapsamında günlük ortalama 4 milyon şahsa yemek hizmeti verildi. 20 milyon besin kolisi dağıtıldı, yaklaşık 150 bin yardım tırı bölgeye ulaştırıldı ve bunların dağıtımları koordine edildi.” tabirlerini kullandı.
“ACIYI BİRLİKTE OMUZLADIK, YARALARIMIZI BERABERCE SARDIK”
Konutundaki yorganını gönderen ninelerimizin, düğünü için ayırdığı parasını bağışlayan genç kardeşlerimizin, kumbarasında biriktirdiği harçlığı paylaşan çocuklarımızın “millet” olmanın ne demek olduğunu bir sefer daha gösterdiğini hatırlatan Bakan Yerlikaya, sürücülerin bir an evvel sarsıntı bölgesine ulaşmak için insanüstü bir uğraş gösterdiğini; lokmaların boğazımıza düğümlendiği, gözümüzden yaşların, lisanımızdan duaların eksik olmadığı söyledi. Bakan Yerlikaya konuşmasına şöyle devam etti:
“Ülkemizin dört bir yanından, genci yaşlısı akın akın insanlarımız zelzele bölgesine koşuyordu. Acıyı birlikte omuzladık. Yaralarımızı beraberce sardık. Hamdolsun ki; ‘Asrın Felaketini’ ‘Asrın Dayanışması’na dönüştürdük. Bu güç günler fakat bu ruhla aşılabilirdi. Zelzelenin daha birinci anında yoğunlaştığımız iki alan vardı: Biri arama kurtarma faaliyetleri, oburu ise süreksiz barınma hizmetleri. Zelzeleler sonrasında maalesef 38 bin 901 bina yıkılmıştı. Bu binaların tamamında arama, içinde ömür olduğu belirlenen 26 bin binada arama ve kurtarma faaliyeti yürütüldü. Bölgede müdahale çalışmaları kapsamında 11 bin 488’i memleketler arası, 35 bin 250’si arama kurtarma, 142 bini güvenlik işçisi olmak üzere toplam 650 bin işçi misyon yaptı. Ayrıyeten yürütülen bu çalışmalarda 20 bin araç ve iş makinesi, 141 helikopter, 182 uçak ve 23 gemi görevlendirildi. Uçak ve helikopterlerimiz toplam 17 bin 500 sorti yaptı.”
“93 ÜLKEDEN GELEN TAKIMLARININ BİRER DESTAN YAZDILAR”
Yardımımıza koşan, enkaz altındaki bir canımıza ulaşmak için uğraş veren milletlerarası yardım kuruluşlarına, arama kurtarma köpeği olan can dostlarımıza şükranlarını lisana getiren Bakan Ali Yerlikaya, “Enkaz altından kurtardıkları her canda yaşadıkları sevinç, kaybettiğimiz her bir vatandaşımız için döktükleri gözyaşı insanlığın birlik ve dayanışma ruhunu bir sefer daha göstermiştir. Bütün dünya şahittir ki AFAD ile birlikte JAK, JÖAK, PAK, Polis, Jandarma, Kıyı Güvenlik, Güvenlik Korucularımız, Ulusal Savunma Bakanlığı DAK, Mehmetçiklerimiz, UMKE, MEB AKUB, itfaiyeciler, madenciler, ormancılarımız (ORKUT), sivil toplum kuruluşlarımız, üniversiteler, belediyeler, tüm gönüllülerimiz ve 93 ülkeden gelen arama kurtarma gruplarının tamamı adeta birer destan yazdılar. Çünkü onların bir eli enkaz altına uzanırken, öteki elleri de gönüllere ve kalplerimize dokundu.” dedi.
DÜNYANIN EN BÜYÜK GÜZELLEŞTİRME OPERASYONU
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, o güç anlarda bir taraftan arama kurtarma faaliyetleri sürerken öbür yandan süreksiz barınma için hummalı bir çalışmanın da sürdüğünü tabir ederken kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Bunun ismi AFAD uyumunda gerçekleştirilen dünyanın en büyük ‘İyileştirme Operasyonu’ydu. Evvel çadırlar kuruldu. Bölgeye 1 milyon çadır sevk edildi. Bunların bir kısmı kişisel olarak dağıtıldı. 350 çadır kent alanında 645 bin çadır kuruldu ve yaklaşık 2,5 milyon afetzedemize buralarda süreksiz olarak barınma imkânı sağlandı. Tüm bunlar yapılırken zelzeleden etkilenen ve yakınlarının yanlarına gitmek isteyen 3 milyon 549 bin afetzedemizin tahliyesi sağlandı. Türk Havayollarımız bu periyotta 13 bin 701 sefer ile 2 milyonu aşkın yolcu taşıyarak unutulmaz bir tarih yazdı. 712 kargo seferiyle 32 bin 770 ton yardım gerecini sarsıntı bölgesine ulaştırdı.”
14 ve 28 Mayıs’ta gerçekleşen seçimlerde 993 bin vatandaşımızın ve Yükseköğretime Geçiş İmtihanına giren 120 bin öğrencimizin bölgeye gidiş ve dönüşlerinin sağlandığını tabir eden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 478 bin vatandaşın KYK yurtlarında 710 binin ise MEB yurtlarında olmak üzere toplam 1 milyon 188 bin vatandaşımızın yurtlarda konuk edildiğinin altını çizdi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Bir taraftan tüm bu uyum sağlanırken öbür yandan da süreksiz barınma merkezleri yani konteynerler üretiliyor, Konteyner kentler kurulmaya başlanıyordu. Birinci ferdi konteynerimizi zelzelenin 2. günü kurmaya başladık. 20 Şubat’ta ise Kahramanmaraş Karacasu’da birinci konteyner kentte hayat başladı. Bugün geldiğimiz noktadaysa 414 konteyner kentte 215 bin 224 konteyner suramı gerçekleşti. Bu konteynerlerde 691 bin afetzedemiz konuk ediliyor.” dedi.
Konteynerlerde ısıtıcı, klima, vantilatör, buzdolabı üzere temel gereksinimlerin yer aldığını lisana getiren Bakan, “Ayrıca bu konteyner kentlerde; sıhhat ocağından okullara, kreşlerden mescitlere, marketlerden eczanelere, oyun parklarından psikososyal takviye alanlarına kadar bütün toplumsal donatılar vatandaşlarımızın hizmetine sunuldu.” tabirlerini kullandı.
Kira takviye ödemelerine vurgu yapan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Bugüne kadar süreksiz barınma hizmeti kapsamında 349 bin hanemize toplam 14 milyar 453 milyon lira ‘kira takviye ödemesi’ yapıldı. Bu kapsamda konut sahiplerine aylık 7 bin 500, kiracılaraysa 5 bin lira kira takviye ödemesi yapılmaya devam ediliyor. ‘Evim Yuvan Olsun’ kampanyası ile de vatandaşlarımız hem gönül kapılarını hem de konutlarının kapılarını depremzedelerimize açtı.” tabirlerine yer verdi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “İçişleri Bakanlığımızın uyumunda konteyner kentlerdeki muhtaçlık sahibi depremzedelerimize, AFAD-Kızılay iş birliğiyle her ay 4 bin 500 lira yüklenen 69 bin 289 esen kart dağıtıldı. Bu kartlara beş aylık toplam 1 milyar 8 milyon 141 bin lira yüklendi. Birebir vakitte 1 milyon 979 bin haneye 10 bin lira dayanak ödemesi, 557 bin haneye 15 bin lira taşınma yardımı 41 bin aile yakınına ise 100’er bin lira vefat yardımı yapıldı. Toplamda 106 milyar 728 milyon lira kaynak sarsıntı bölgemize aktarıldı.” dedi.
ASRIN DAYANIŞMASI SERGİLENDİ
“Türkiye Tek Yürek” kampanyasında 128 milyar 949 milyon lira toplandığını ve bunun 79 milyar 263 milyon lirasının harcandığını söylenen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya cümlelerine şöyle devam etti:
“Bağış hesaplarımız ile ilgili bütün süreçler ve bilgiler şeffaf bir formda 15 günde bir AFAD kurumsal web sitesinde ve toplumsal medya hesaplarından paylaşılıyor. Nakdi yardımların yanı sıra birebir yardımlarda da ‘Asrın Dayanışması’ sergilendi. Kimi yardımseverler konteyner kent kurdu, kimi kalıcı konut üretimini üstlendi, kimi de tırlar dolusu insani yardım gereci gönderdi.”
Hasar tespitlerinin ve enkaz kaldırılma olayının altını çizen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Deprem bölgesinde 2 milyon 302 bin binada ve 6 milyon 227 bin bağımsız kısımda hasar tespiti yapıldı. 60 bin 421 acil yıkılacak ve yıkık binanın enkazları 68 günde büsbütün kaldırıldı. Ağır hasarlı 200 bin 401 binadan 166 bin 602’sinin enkazı kaldırıldı. Şu ana kadar hacme nazaran enkaz kaldırma sürecinin yüzde 91’i gerçekleştirildi. Geriye kalan enkaz kaldırma süreçleri de ağır bir halde devam ediyor.” dedi.
441 BİN 567 HAK SAHİPLİĞİ BELİRLENDİ
Hak sahipliği sürecinin büyük bir hassasiyetle yürütüldüğünü söyleyen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya cümlelerini şöyle sürdürdü:
“Bu süreci; 30 Mayıs 2023 tarihinde başlattık. Depremzedelerimize öncelikle yasal müracaat mühleti verildi. 11 vilayet, 124 ilçe ve 6 bin 929 mahalleyi kapsayan hak sahipliği çalışmaları 211 günde tamamlandı. Bu ağır çalışma için, 146 Hak Sahipliği Ofisinde yaklaşık 2 bin 500 işçi vazife aldı. Tüm değerlendirmeler AFAD AYDES yazılımı üzerinden bilişim ortamında yapıldı.
Vatandaşlarımız tarafından sunulan yaklaşık 30 milyon evrak incelendi. Toplamı 15 milyon sayfa olmak üzere 70 bine yakın kurul kararı alındı. Bunların her biri 124 ilçe kaymakamı, 6 bin 929 mahalle muhtarı, 124 tapu temsilcisi, 124 nüfus temsilcisi, 124 belediye temsilcisi ve 124 AFAD yetkilisi tarafından imza altına alındı. Bu kapsamda 845 bin 371 talep değerlendirildi ve tüm süreçler tamamlandıktan sonra, 389 bin konut, 40 bin 658 işyeri ve 11 bin 531 ahır olmak üzere toplam 441 bin 567 hak sahipliği belirlendi. Vilayet, ilçe ve kırsal alanda toplam 250 bin bağımsız kısmın ihalesi yapıldı. Yeni ihaleleri de yapmaya devam ediyoruz.” diye tabir etti.
“ATA YURDUNUZU ASLA KALICI OLARAK TERK ETMEYİN”
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konuşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın zelzelenin birinci gününden itibaren depremzedelere vatandaşlar için söylediği “Şehrinize sahip çıkın, cet yurdunuzu asla kalıcı olarak terk etmeyin. Yıkılan her konutun daha uygununu, hoşunu, güvenlisini, yenisini yapıp vereceğiz. Bu felaket, Türkiye Yüzyılı hayalimizi asla elimizden alamayacak.” kelamlarını hatırlatarak şunları kaydetti:
“Hamdolsun o denli de oldu. Depremzede kardeşlerimiz, anılarının olduğu, büyük bir sevgiyle bağlı oldukları cet yurtlarına sahip çıktılar. Kentlerini yine ihya etmek için canla başla çaba ettiler. İşte yarın, Sayın Cumhurbaşkanımızın teşrifleriyle Hatay’dayız. Dünyada öbür bir örneğine rastlanmayacak süratte, 41 bin sarsıntı konutumuzun ve 5 bin köy konutumuzun kura çekimi ile anahtar teslim merasimlerinin birincisine ‘Bismillah’ diyerek başlıyoruz.”
Anahtar teslim merasimlerinin 4 Şubat’ta Gaziantep’te, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta devam edeceğini kaydeden İçişleri Bakanı Yerlikaya, “İlerleyen günlerde de öteki vilayetlerimizde, inşallah bu törenlerimizi gerçekleştireceğiz. Depremzede vatandaşlarımıza kelam verildiği üzere konutlarını teslim edeceğiz. Çekilen her kura, teslim edilen her anahtar milletimizin dayanışma ruhunu, birliğini, beraberliğini, kardeşliğini, diğerkâmlığını ve devletimizin gücünü bir sefer daha gösterecek.” tabirlerini kullandı.
“BÜYÜK VE GÜÇLÜ TÜRKİYE ÜLKÜSÜNE YAKIŞIR HALDE ÇALIŞACAĞIZ”
6 Şubat zelzelelerinin akabinde afet bölgesi ilan edilen 11 vilayette de anahtar teslim merasimlerini gerçekleştireceklerini lisana getiren Bakan Yerlikaya, “Depremzedelerimizin yeni sıcak yuvalarına kavuşmalarının sevincini milletçe paylaşacağız. Enkazların altından nasıl umutların yeşerdiğini, hayata nasıl sıkı sıkı tutunduğumuzu, büyük ve güçlü Türkiye mefkuresine yakışır formda nasıl canla başla çalıştığımızı tüm dünyaya ilan etmeye devam edeceğiz. Zelzelenin izlerini silecek, sarsıntıdan etkilenen kentlerimizi yine ayağa kaldıracağız. Bunu, bir ve birlikte olarak yapacağız. Sizlerin gözleri önünde; sarsıntı konutlarımızın ve kalıcı köy konutlarımızın üretimine büyük bir süratle devam ediyoruz. İnşallah kura ve anahtar teslim merasimlerini de yapmaya ve sevincimizi milletçe paylaşmaya devam edeceğiz.” dedi.
“DEVLETİMİZ MİLLETİMİZ İÇİN VARDIR”
Sarsıntı bölgesinde 1 yıldır gece gündüz demeden çalıştıklarını ve devletin varlığını gösterdiklerini söz eden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Şehirlerimizi yine ayağa kaldırmak için gece gündüz demeden zelzele bölgesinde alandayız. Yüklenici firmalarımızla, mühendisiyle, öğretmeniyle, emekçisiyle, sıhhat çalışanıyla, resmi görevlisiyle ve gönüllüsüyle yüzbinlerce insanımız, zelzele bölgesinde büyük fedakarlıklarla çalışıyor. Kentlerimizi ayağa kaldırmak için gayret veriyor. Bir defa daha altını çizerek tabir etmek isterim ki; devletimiz, milletimiz için vardır ve bu güçlü devlet, hiçbir vatandaşımızı yalnız bırakmamıştır, bırakmayacaktır.” formunda konuştu.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın tabir ettikleri üzere, değerli vatandaşlarımız hiç kaygı etmeyin. Biz bugüne kadar Van’daki o büyük zelzelesi nasıl atlattıysak, Bingöl’de, Malatya’da, Elazığ’da ve İzmir’deki o sarsıntıları nasıl atlatıp oradaki binaları, hızla yaparak nasıl sahiplerine teslim ettiysek birebir formda 11 vilayetimizde de bunu hızla gerçekleştirecek ve inşallah konutlarını sahiplerine teslim edeceğiz. Sarsıntının birinci anından itibaren asrın dayanışmasına liderlik ederek, milleti için gece gündüz demeden çalışan, dayanağını ve yapılan çalışmalarla ilgili takibini her daim sürdüren, kalıcı konutların imalinde güçlü iradesini ortaya koyan Sayın Cumhurbaşkanımıza gönülden şükranlarımı sunuyorum. 6 Şubat zelzelelerinin birinci anından itibaren 11 vilayetimizin yardımına koşan periyodun Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımıza, Sayın Bakanlarımıza, şu an kabinemizde misyon yapan değerli Bakanlarımıza, mülki yönetim amirlerimize, sarsıntı bölgesinde çalışan AFAD’a, Kamu kurum ve kuruluşlarımızdaki görevlilerimize, kahraman mehmetçiğimize, sivil toplum kuruluşlarımıza, gönüllülerimize ve yardım davetimize kulan veren tüm ülkelere teşekkür ediyorum. Hala bölgede çalışmaya devam eden arkadaşlarımıza kolaylıklar ve muvaffakiyetler diliyorum. Sarsıntıda kaybettiğimiz tüm vatandaşlarımıza bir defa daha Allah’tan rahmet diliyor, aziz milletimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Rabbim ülkemizi ve milletimizi her türlü afetten korusun.”