Kahramanmaraş’ta yaşanan sarsıntıdan sonra, ülkenin birçok bölgesinde vakit zaman sarsıntılar meydana geliyor. Afet bölgesi ilan edilen yerler dışında Konya, Sivas üzere farklı kentlerde de küçük şiddetli sarsıntılar yaşanıyor. Geçtiğimiz günlerde Konya’da yaşanan sarsıntı sonrasında iki fay sınırı ortasında obruk oluşumu gözlemlendi. İç Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yıl içinde obruklar görülüyor. Vatandaşlar ise obrukların neden ve nasıl oluştuğunu merak ediyor. Pekala obruk (çukur) nedir? Obruk neden oluşur?
Geçtiğimiz hafta Kahramanmaraş’ta art geriye iki sarsıntı meydana geldi. Bu zelzelelerin üzerinden çok geçmeden Hatay’da 6.9 ve 5.8 büyüklüğünde iki sarsıntı daha yaşandı.
Sadece afet bölgesi ilan edilen 11 vilayette değil, çeşitli bölgelerde de irili ufaklı zelzeleler yaşanıyor. Artçı sarsıntıların yanında geçtiğimiz günlerde Konya’da bir sarsıntı meydana geldi.
Merkez üssü Konya Ereğli’de akşam saatlerinde 4.3 büyüklüğünde bir sarsıntı daha meydana geldi.
Depremden sonra ise iki fay sınırı ortasında 37 cm çapında bir obruk oluştu. Hem sarsıntıyı hisseden hem de obrukları gören vatandaşlar ortasında sarsıntı paniği yaşandı.
Obruk Nedir?
Orta Anadolu’nun genelinde görülen obruk oluşumları, karstik yer biçimlerinden biridir. Obruklar, yer altında bulunan kireçtaşı gibisi eriyen kayaçların çeşitli sebeplerden dolayı boşluk oluşturması ve tabanın çökmesi sonucunda meydana gelir.
Obruklar Nasıl Oluşur?
Karbondioksit ve yer altı sularının etkileşimi sonucunda karbonik asit meydana gelir. Karbonik asit, kireç taşının fazlaca bulunduğu toprakları vakit içerisinde çözerek mağaralar oluşturur. Lakin kısa bir vakit sonra mağaranın üzerinde bulunan toprak çökerek derin çukur görünümlü obruklar meydana gelir.
Son yapılan çalışmalara nazaran; 2022 yılı itibariyle Konya’da en az 2240 tane obruk oluşumu tespit edildi.
Uzmanlar, son vakitlerde obruk oluşumunun bu kadar artmasının nedenini denetimsiz bir biçimde su kullanımına bağlıyor.
Ayrıca uzmanlar obruk oluşumlarının pek çok faktörden de kaynaklanabileceğini belirtiyor. Vatandaşlar ise obrukların zelzeleyle bir ilgisi olup olmadığını merak ediyor.
Obruklar yer kayması, sıvılaşma, heyelan, çökme üzere sebepler ötürü oluşabiliyor. Zelzele olduğu anda yer kabuğundaki kayma sonucunda yer çökerek obruk meydana gelebiliyor. Ayrıyeten zelzeleden sonra gelişen heyelanda obruk oluşumu tetikleyebiliyor.
Depremde sonra kimi binalar ve yapılar çökme meydana geliyor. Bu çökmeler obruk oluşumuna neden olabileceği üzere zelzele sırasında yerin içinde artan su basıncı da toprağı rahatlatıp çukur oluşturabiliyor.