Sanatçı, aktivist, avukat, yazar, yönetmen ve akademisyenlerin de bulunduğu 350 isim, kamuoyunda “katliam yasası” olarak bilinen ve sokak hayvanlarının toplanıp öldürülmesini öngören yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne bir açık mektup kaleme aldı.
‘TOPLUMUN YÜZDE 85’İ HAYVANLARIN ÖLDÜRÜLMESİNE KARŞI’
Mektupta şu sözlere yer verildi:
“Anayasa Mahkemesi Lider ve Üyelerine,
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, 30 Temmuz 2024’te TBMM’de kabul edilen ve 2 Ağustos 2024’te yürürlüğe giren değişiklikler sonrası, sokakta yaşayan hayvanları öldürme maddesine dönüşmüştür.
Değişiklikler yürürlüğe girdikten çabucak sonra Türkiye’nin dört bir yanından arka arda hayvan katliamı haberleri gelmeye başlamış; pek çok hayvanın azap ve berbat muameleye maruz bırakıldığını gösteren fotoğraf ve görüntüler ortaya çıkmıştır. Altındağ, Niğde, İstanbul Kalamış, Kocaeli Gebze, İstanbul Ümraniye örnekleri bu kıyımlardan sırf bazılarıdır.
Türkiye, hayvan hakları hareketinin yükselişte olduğu ve sokakta yaşayan hayvanların mahalle kültürünün bir kesimi olarak beslenip korunduğu, hayvanlara yönelik toplumsal hassaslığın yaygın olduğu bir kültüre sahiptir. Bu nedenledir ki yasa teklifi gündeme geldiğinde yapılan anket sonuçlarına nazaran, toplumun %85’i sokakta yaşayan hayvanların öldürülmesine karşıdır. Teklif yasalaşmadan evvel başlayan kitlesel sokak aksiyonları, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra da istikrarlı formda devam etmiştir. Yasa değişiklikleri öncesi kent meydanlarında hayvanlar için tutulan hayat nöbetleri, katliamların gerçekleştiği barınakların önünde sürmektedir. Hayvan hakkı savunucularının ve hayvanseverlerin birinci günden beri yakından takip ettiği ve karşı çıktığı yasa değişiklikleri, beşinci ayında, hâlâ birçok vilayette protesto edilmektedir.
Yasa değişiklikleri dünya genelinde de büyük reaksiyon çekmiş ve milletlerarası basında geniş yer bulmuştur. Tanınmış memleketler arası kuruluşlar açık mektuplar yazarak yasanın iptal edilmesi gerektiğini vurgulamış ve popülasyon denetimi için tesirli bilimsel yollar önermiştir. Yasa değişikliğine karşı global çapta imza kampanyaları düzenlenmiş ve milletlerarası platformlarda Türkiye’ye yönelik boykot davetleri yapılmıştır.
‘TOPLUMDAKİ ÇATIŞMAYI DERİNLEŞTİRİYOR’
Yasada yapılan değişiklikler sonrası hayvanlara yönelik berbat muamele, azap ve öldürme fiilleri bariz halde artmış, şiddet yasallaşmış ve bireyler hayvanlara şiddet uygulamaya adeta teşvik edilmiştir. Ankara’da bir kişinin yavru köpekleri tırmıkla öldürürken sarf ettiği ve basına yansıyan ‘Devlet kanun çıkardı köpekleri öldürmek için’ sözleri bunun ispatıdır. Yetişkinlerin yanı sıra bilhassa çocuklarda son derece travmatik tesirler yaratan azap ve katliam manzaraları, ruh sıhhati uzmanlarının da belirttiği üzere, toplumsal huzura ve barışa telafisi mümkün olmayan biçimde ziyan vermektedir; dezavantajlı bireylere yönelik olanlar başta olmak üzere şiddet aksiyonlarını arttırmakta ve sıradanlaştırmaktadır. Yasa yürürlüğe girdikten sonra hayvan hakkı savunucularına ve hayvanseverlere yönelik şiddetin artması ve hayvanların bakımını üstlenen birçok insanın kelamlı ve fizikî atağa maruz kalması tesadüf değildir. Ayrıyeten hayvanlara yönelik azap ve katliamların cezasızlık siyasetleriyle ödüllendirilmesi, yavru köpekleri tırmıkla öldüren kişinin 2 ay tutuklu kalıp tahliye edilmesi örneğinde olduğu üzere, toplumdaki çatışmayı derinleştirmektedir.
‘TÜRKİYE KRİTİK BİR EŞİKTE’
Değişikler öncesinde 5199 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda öngörülen kısıtlaştır-aşıla-yerinde yaşat modeli, hem sokakta yaşayan hayvanların ömür hakkı hem de toplumu oluşturan bireylerin ruh sıhhati bakımından en etik ve en uygun yoldur. Uzman veteriner doktorlar de bu usulü desteklemekte ve Türkiye çapında eş vakitli faal kısırlaştırma yapılırsa sokaktaki hayvan popülasyonunun kısa müddet içerisinde azalacağını tabir etmektedir.
Türkiye hayvan hakları bakımından kritik bir eşiktedir. Gün geçtikçe daha da tasa verici boyuta ulaşan şiddetin son bulması için milyonların gözü kulağı Anayasa Mahkemesindedir. Sokakta yaşayan hayvanların ömür hakkına ve toplumsal barışa onarılamaz ziyanlar veren yasa değişiklikleri karşısında toplumun Anayasa Mahkemesinden beklentisi, yaşanan azap ve katliamlara bir yenisi daha eklenmeden evvel, gecikmeksizin, iptal başvurusunu gündeme alması ve maddeyi iptal etmesidir.”
SANATÇILAR, AKTİVİSTLER, HAK ÖRGÜTÜ TEMSİLCİLERİ
İmzacılar ortasında avukat Akın Atalay, DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, illüstratör Aslı Alpar, emekli öğretim üyesi Baskın Oran, araştırmacı ve muharrir Bekir Ağırdır, akademisyen ve 24. Devir Milletvekili Binnaz Toprak, müellif Emine Uşaklıgil, gazeteci Erol Önderoğlu, akademisyen Esra Mungan, yönetmen ve DEM Parti Ankara Vilayet Eş Lideri Fatih Kanat, avukat Hülya Gülbahar, Gürhan Ertür, radyo programcısı İlksen Mavituna, emekli büyükelçi ve CHP Genel Lider Yardımcısı Namık Tan, dilbilimci ve mütercim Necmiye Alpay, muharrir Oya Baydar, akademisyen Öget Öktem Tanör, radyo programcısı ve genel yayın yönetmeni Ömer Madra, akademisyen Sibel Özbudun, oyuncu Sinan Çalışkanoğlu, akademisyen Şahika Yüksel, müzisyen ve aktivist Şanar Yurdatapan ve oyuncu Tilbe Saran üzere isimler yer alıyor.
(HABER MERKEZİ)