Uğur Mumcu Kimdir? Araştırmacı Gazeteci ve Yazar Uğur Mumcu Ne Zaman ve Neden Öldürüldü?

Uğur Mumcu, 22 Ağustos 1942 yılında Kırşehir’de dünyaya geldi. Dört kardeşin üçüncüsü olan Uğur Mumcu’nun annesi Nadire Mumcu, babası tapu kadastro memuru Hakkı Şinasi Bey’di. 

Eğitim hayatını Ankara’da tamalayan Uğur Mumcu, ilkokulu Ankara İhtilal İlkokulunda, ortaokulu Ankara Bahçelievler Deneme Lisesinde okudu. 1965 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 

Henüz üniversitede öğrenci olduğu 26 Ağustos 1962 tarihinde Cumhuriyet gazetesinde, ‘Türk Sosyalizmi’ başlıklı makalesi yayınlandı ve Yunus Nadi Ödülü’nü aldı. 

1969 ila 1972 yıllarında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Yönetim Hukuku Profesörü Tahsin Bekir Balta’nın asistanı olarak vazife aldı.

Gazetecilik hayatına şimdi öğrenciyken başlayan Uğur Mumcu, Yeni Ortam gazetesinde köşe müellifliği yaptı.  

1975 yılında Cumhuriyet Gazetesinde ‘Gözlem’ başlıklı köşesinde tertipli olarak yazmaya başladı. 

Bu sırada Anka Ajansında da çalışıyordu. 1975 yılının Mart ayında makalelerinden oluşan ‘Suçlular ve Güçlüler’ isimli birinci kitabını yayınladı. 

Yine 1975 yılında Altan Öymen’le birlikte, Süleyman Demirel’in yeğeni Yahya Demirel’in hayali mobilya ihracatını husus alan ‘Mobilya Dosyası’ isimli ikinci kitabını yazdı.

1977 yılından sonra ise ‘Gözlem’ başlıklı köşesinde yalnızca Cumhuriyet için yazmaya başladı. Burada 1991 yılının Kasım ayına kadar yazdı. 

1977 yılında yazdığı ‘Sakıncalı Piyade’ kitabını, 1978 yılında Rutkay Aziz ile birlikte tiyatroya uyarladı. Oyun Ankara Sanat Tiyatrosunda 700 defa izleyici ile buluştu. 

Araştırmacı Gazeteci ve Muharrir Uğur Mumcu, hayatına onlarca eser, binlerce araştırma ve ödül sığdırdı!

1984 yılında Aziz Nesin öncülüğünde bir küme tarafından hazırlanan Aydınlar Dilekçesi’nin hazırlık sürecine katıldı. Aydınlar Dilekçesi, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanlığına sunuldu fakat Kenan Cihan, imzalayanları “vatan hainliği” ile suçladı ve dava açtı. 

Aynı yıl 12 Eylül devrinde aydınlara yapılan azapları anlattığı ‘Sakıncasız’ isimli oyunu yazdı. Bir de bu yıl ‘Papa-Mafya-Ağca’ kitabını yayınladı.

1987 yılında Rabıta ve 12 Eylül isimli kitapları araştırmacı gazetecilik açısından büyük bir muvaffakiyet kabul edildi. 

1991 ila 1925 yıllarında ise en değerli araştırmalarından biri olan ‘Kürt-İslam Ayaklanması’nı yayımladı.

Yıl 1991 olduğunda, İlhan Selçuk ve yaklaşık 80 civarı Cumhuriyet gazetesi çalışanıyla birlikte gazeteden ayrıldı. 

1 Şubat ila 3 Mayıs 1992 tarihlerinde Milliyet Gazetesinde yazdı.  

Yönetim değişikliğinin ardından 7 Mayıs 1992 tarihinde Cumhuriyet Gazetesi’ne geri döndü.  

Mumcu, araştırmalarına orta vermeksizin devam etti. 7 Ocak 1993 tarihinde “Mossad ve Barzani” isimli bir yazı yazdı ve bu yazısında Barzani, CIA ve Mossad ortasındaki temaslara değindi. Durumu şu tabirlerle açıkladı; 

“Kürtler sömürgeciliğe karşı bağımsızlık savaşı yapıyorlarsa ne işi var CIA ve MOSSAD’ın Kürtler ortasında?” “Yoksa CIA ve MOSSAD, anti-emperyalist savaş veriyorlar da dünya bu savaşın farkında değil mi?”

8 Ocak 1993 tarihinde Cumhuriyet Gazetesinde yayınlanan ‘Ültimatom’ başlıklı yazısında, istihbarat örgütleri ile Kürt milliyetçileri ortasındaki kontakları açıklayacağını yazdı. 

24 Ocak 1993 tarihinde uğradığı bombalı akın sonucu hayatını kaybetti. Uğur Mumcu’nun uğradığı suikastin akabinde kardeşi Emekçi Partisi Genel Lider Yardımcısı Ceyhan Mumcu, Uğur Mumcu’nun İsrail elçisiyle görüşme yaptığını açıkladı.

Araştırmacı Gazeteci ve Müellif Uğur Mumcu ile Şükran Güldal Mumcu (Homan) 1976 yılında dünya meskenine girdi. 

1977 yılında oğulları Özgür, 1981 yılında ise kızları Özge dünyaya geldi. 

Uğur Mumcu’nun öldürülmesinin akabinde oğlu Özgür ile kızı Özge, babalarının anısına Ekim 1994’te ‘Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nı kurdular. Mumcu’nun ailesi vakfı kurarak Uğur Mumcu’nun prensiplerinden ödün vermeyen kişiliğini gelecek jenerasyonlara aktarmayı, araştırmaya ve gazeteciliğe istekli genç kuşakları mesleğe kazandırmayı hedefledi.

Gazetecilik hayatı başarılarla dolu olan Araştırmacı Gazeteci ve Muharrir Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993 tarihinde Ankara’daki Karlı Sokak’taki konutunun önünde aracına konulan C-4 tipi bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti. 

Patlamanın gerisinde hiçbir kanıt bulunamadı. Patlama sonrası cımbız ile toplanması gereken kanıtların, süpürgeyle süpürüldüğü tez edildi. 

Suikastı; İslami Hareket, İBDA-C, Hizbullah üzere örgütler üstlendi. Suikastın gerisinde Mossad ve kontrgerillanın olduğu argüman edildi. Lakin suikastın failleri yakalanamadı.

• ‘Ben Atatürkçüyüm…. Ben, Cumhuriyetçiyim… Ben laikim… Ben antiemperyalistim… Ben tam bağımsız Türkiye’den yanayım… Ben insan hakları savunucusuyum… Ben, terörün karşısındayım… Ben, yobazların, hırsızların, vurguncuların, çıkarcıların düşmanıyım. Dün sabaha kadar, araştırarak yazdığım hiçbir mevzuyu yalanlayamadınız. Öyleyse vurun, parçalayın, her parçamdan benim gibiler beni aşacaklar doğacaktır.’

• ‘Cemaatlere, tarikatlara giren çocuklar 30 sene sonra general olacaklar cumhuriyete karşı ayaklanacaklar.’ 

• ‘Gerçekte vicdan özgürlüğü, gerçekte demokrasi, laik toplumda meydana gelir.’

• ‘Çünkü anti-laik toplumda dince kutsal sayılan kavramlar, siyasal hedefler için her gün sömürülür. Ya da Türkiye’de olduğu üzere Arap sermayesi tarafından Türkiye’de kurulan banka sistemlerinde olduğu üzere mali çıkarlar açısından sömürülür. Bu bir sömürüdür. Mustafa Kemal de dinin gerçek yerine oturtulması, Allah ile kul ortasında bir kutsal his olarak korunması emeliyle laikliği getirmiştir. İngiliz emperyalizminin, Arap kapitülasyonunun aracı olmaması ve siyasi sömürü aracı olmaması için.’

• ‘Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunamaz.’

• ‘Milliyetçilik, ‘vatan, millet, Sakarya, kan, ırk, bayrak’ edebiyatı mıdır, yoksa ulusun çıkarlarını, onurunu herkese karşı savunmak; yani tam bağımsızlık mıdır? Ülkenin onuru ayaklar altında çiğnenirken, ‘vatan, millet, bayrak’ edebiyatını yani milliyetçiliği yalnızca kitleleri uyutmak, kandırmak için kullanıp aslında bütün bu bedelleri salt kendi siyasal ya da bireysel-sınıfsal çıkarları için kullanmak milliyetçilikse, bunun zıddı nedir?’

• ‘Biz siyaset bakımından karşıtlarımıza özgürlük tanımazsak birer zımnî faşistiz demektir.’

• ‘Bir şahsa yapılan haksızlık tüm topluma karşı işlenmiş bir hatadır. Susanlar da bu insanlık kabahatlerine katılmış olur.’

• ‘Bu saf beşerler Yahudi de olur, Arap da, Hristiyan da. Ölenlerde ırk, din ayrımı yapılmaz. Ölen insandır.’

• ‘Bir gün mezarlarımızda güller açacak ey halkım! Unutma bizi… Bir gün sesimiz hepinizin kulaklarında yankılanacak ey halkım unutma bizi…’

• Mobilya Evrakı (1975)

• Suçlular ve Güçlüler (1975)

• Sakıncalı Piyade (1977)

• Bir Pulsuz Dilekçe (1977)

• Büyüklerimiz (1978)

• Çıkmaz Sokak (1979)

• Tüfek İcad Oldu (1980)

• Silah Kaçakçılığı ve Terör (1981)

• Söz Meclisten İçeri (1981)

• Ağca Belgesi (1982)

• Terörsüz Özgürlük (1982)

• Papa-Mafya-Ağca (1984)

• Sakıncasız (1984)

• Devrimci ve Demokrat (1985)

• Liberal Çiftlik (1985)

• Aybar ile Söyleşi: Sosyalizm ve Bağımsızlık (1986)

• Rabıta (1979)

• 12 Eylül Adaleti (1987)

• İnkılap Mektupları (1987)

• Bir Uzun Yürüyüş (1988)

• Tarikat-Siyaset-Ticaret (1988)

• 40’ların Cadı Kazanı (1990)

• Kâzım Karabekir Anlatıyor (1990)

• Kürt İslam Ayaklanması 1919-1925 (1991)

• Gazi Paşa’ya Suikast (1992)

• Kürt Evrakı (1993)

• Vurulduk Ey Halkım: Unutma Bizi (1996)

• Katiller Demokrasisi (1997)

• Saklı Devletin Güncesi ‘Çatlı vs.’ (1997)

• Gazetecilik (1998)

• Polemikler (1998)

• Uyan Gazi Kemal (1998)

• Bu Sistem Bu türlü mi Gidecek? (1999)

• Söze Nereden Başlasam (1999)

• Bomba Davası ve İlaç Evrakı (2000)

• Unutmayalım, Unutturmayalım (2003)

• Eğilmeden Bükülmeden (2004)

• Kır Çiçekleri (2004)

• Türk Memet Nöbete (2004)

• Dost Yüzlerde Vakit (2005)

• Çocuklar İçin (2009)

• İsterler ki Susalım (2011)

• Beyaz Melek (2011)

• Yunus Nadi Ödülü (‘Türk Sosyalizmi’ Başlıklı Makalesiyle) – 1962

• Çağdaş Gazeteciler Derneği Yılın Gazetecisi Mükafatı – 1979 

• Türk Hukuk Kurumu Yılın Hukukçusu Mükafatı – 1979

• 1982 ve 1992 İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Ödülü – 1980 (inceleme dalında) 

• 1987 Sedat Simavi Vakfı Kitle Haberleşme ve Gazetecilik Mükafatı -1980

• İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Ödülü – 1983 (röportaj ve seri röportaj dalında)

• 1985 ve 1987 Nokta Dergisi Yılın Doruktaki Gazetecisi Mükafatı -1984

• Cumhuriyet Gazetesi Örnek Gazeteci Mükafatı – 1987 (‘Rabıta Olayı’ dolayısıyla)

• İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Ödülü -1987 (güncel yazılar dalında)

• Cumhuriyet Gazetesi Bülent Dikmener Haber Mükafatı – 1988

• Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü Mükafatı – 1993

• Nokta Dergisi Doruktakiler Basın Onur Mükafatı – 1993