Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü’nde 1997 yılında kurulan deve kuşu çiftliğinde 8 dişi ve 3 erkek olmak üzere toplam 13 damızlık deve kuşu ile üretim yapılıyor. Çiftlikte, yağ ve kolesterol seviyesi düşük kırmızı et randımanı, fil ve timsah derisi kadar bedelli derisi ile ihraç bedeli yüksek hayvansal eserler üretilirken, ayrıyeten deve kuşu konusunda araştırma, eğitim ve uygulamalar yapılıyor. Deve kuşları hava kurallarının mevsim normallerinde seyrettiği periyotlarda ilkbaharda yumurtlamaya başlıyor ve sonbahara kadar yumurtlamaya devam ediyor. Bir deve kuşu 42 günde yumurtadan çıkıyor.
‘İklim değişikliği tüm hayvan cinslerini etkiliyor’
Türkiye’nin deve kuşu yetiştiriciliği için uygun bir iklime sahip olduğunu, lakin iklim değişikliği ile hava sıcaklıklarının mevsim normalleri üzerinde seyretmesi sebebiyle, deve kuşlarının kış döneminde da yumurtladığını söyleyen Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ak, “Maalesef iklim değişikliği tüm hayvan cinslerini etkiliyor. Deve kuşlarının yumurtlama dönemi kuzey yarım kürede, mart ve nisan aylarında havaların ısınmasıyla başlar. Yaz bitiminde, ekim ayında biter. Biz dönem dışında döl oranının fazla olması için dişi ve erkekleri ayırıyoruz ve farklı bölmelerde tutuyoruz. Havanın sıcaklığına aldanan deve kuşları yumurtlamaya başladı. Bu istediğimiz bir durum değil” tabirlerini kullandı.
‘Yaz devrindeki yumurta verimimiz olumsuz etkilenecek’
Deve kuşlarının kış mevsiminde yumurtlamasının, yaz devrinde yumurta kalitesini düşüreceğini belirten Prof. Dr. İbrahim Ak, şöyle konuştu:
“Kışın yumurtlanan yumurtalarda döllülük oranı düşük olduğu üzere, doğal kuluçka da mümkün değil. Yapay kuluçkada çıkardığımız yavruların da yaşama kaideleri kış devrinde güzel olmuyor. Zira dışarıda hava hoşken otlama, dolaşma, bunların bacak sorunlarını engellediği üzere daha sağlıklı gelişmelerini sağlıyor. Olağan dönemin dışında yumurtlama bizim istediğimiz bir şey değil. Bu olağan yumurta döneminde randımanı de olumsuz istikamette etkiliyor. Her şeyin olağan seyrinde gelişmesi daha kıymetli olan lakin maalesef iklim değişikliği bu hayvanları olumsuz etkiliyor. Bu süreçteki yumurtaları damızlık olarak değerlendirmiyoruz, zati erkek ve dişiler farklı duruyor. Bu yumurtalar muhtemelen yemeklik olarak pahalandırılacak. Biz burada öğrencilerimizle vakit zaman çalışmalar yapıyoruz, dilek ederseniz sizleri de davet edeceğimiz bir omlet partisi düzenleyeceğiz. Kış döneminde çok fazla yumurta olmuyor. Bu türlü havaların hoş olduğu vakitlerde 5-10 yumurta olabiliyor. Şu an 6 yumurtamız var, bu türlü devam ederse yaz periyodundaki yumurta verimimiz düşecek.”
