(27 Şubat – 5 Mart 2023 haftası)
PAZARTESİ
* Dominik Cumhuriyeti, Haiti’den bağımsızlığını kazanmasının 179’uncu yılını kutladı.
* Ekvador Cumhuriyeti’nde, Haziran 2022 devrinde hükümet aksisi protestolarda yer alan Confederación de Nacionalidades Indígenas del Ecuador (CONAIE) – [Ekvador Yerli Uluslar Konfederasyonu] Memleketler arası Bağlar Sorumlusu Eduardo Mendúa, uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetti.
Eduardo Mendúa * Peru’da, bağımsız bir araştırma şirketinin yaptığı ankete nazaran, halkın yüzde 77’si iktidardaki Dina Boluarte hükümetini istemiyor.
* Brezilya, ABD’nin ağır baskısına karşın, iki İran savaş gemisinin Río de Janeiro kıyılarına yanaşmasına müsaade verdi.
* Bolivya hükümeti, yanlış bilgilerle dolar spekülasyonunu teşvik edenlere yaptırım uygulanacağını açıkladı.
* Arjantin Futbol Federasyonu; Arjantin’i, Katar 2022 Dünya Kupası’na taşıyan teknik yönetici Lionel Scaloni’nin 2026 Dünya Kupası’na kadar vazifede kalacağını açıkladı.
* Paraguaylı müzisyen Catalina Pereira “Catunga” Ortanda, 81 yaşında hayatını kaybetti. Ortanda, yaptığı müziklerin yanı sıra; 15 Ağustos 1954 – 3 Şubat 1989 ortasında ülkeyi yöneten askeri diktatör Alfredo Strossner “Stronato” Matiauda periyodunda, yalnızca bayanlardan konseyi “Estrellas Femeninas del Jazz” (“Cazın Bayan Yıldızları”) isimli kümeyle, müzik üzerinden diktatörlüğe muhalefet aksiyonunun içinde yer almasıyla da biliniyor.
Catalina Pereira “Catunga” Ortanda SALI
* Meksika Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, Tesla fabrikasının Monterrey kentinde kurulacağını açıkladı.
* Ekvador Cumhuriyeti’nde bulunan Cotopaxi yanardağı, 6 Ocak’ta 1 kilometre yüksekliğe ulaşan kül sütunları püskürtmeye başlamış, bir müddet sonra da aktivitesi durmuştu. Bugün yanardağ tekrar faaliyete geçti.
* Venezuela Dışişleri Bakanı Yván Gil, İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen BM İnsan Hakları Konseyi’nin 52’nci Olağan Oturumu’nda, BM’nin insan hakları konusunda tarafsızlığını yitirdiği tenkidinde bulundu.
* Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü, Yucatán eyaletinde bulunan Ek Balam arkeoloji hafriyatında, 19 Şubat’ta Maya Hükümdarı Ukit Kan Lek Tok periyoduna ilişkin M.S. 8’inci yüzyıla tarihlenen heykeller, hiyeroglif metinler, duvar fotoğrafları ve vazolar keşfetmişti. Enstitü, tıpkı yerde bu defa de bir savaşçıya boyun eğdiren bir bayan heykelinin bulunduğunu açıkladı.
* ABD’nin sömürge ülkesi Porto Riko’da, önlenemeyen bakımsızlık nedeniyle, ülkedeki son hayvanat bahçesi de kapandı.
* Guatemala açıklarında 5,7 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi.
ÇARŞAMBA
* Meksika Silahlı Kuvvetleri askerleri, Nuevo Laredo kentinde yedi gence ateş açtı ve gençlerden beşi öldü. Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, sorumlular hakkında soruşturma başlatılacağını açıkladı.
* Haiti’de yaşanan siyasal ve ekonomik kriz haline tahlil bulmak için Comunidad del Caribe (CARICOM) – [Karayipler Topluluğu] üyesi ülkeler bir ortaya geldi.
* Ekvador Cumhuriyeti Devlet Lideri Guillermo Lasso, ikili ticaret muahedesi imzalamak için Kosta Rika’ya gitti.
* Ekvador Cumhuriyeti Parlamentosu’na bağlı Hakikat, Adalet ve Yolsuzlukla Gayret İhtisas Komitesi, Devlet Lideri Guillermo Lasso’ya karşı dava açılmasını tavsiye eden bir raporu onayladı.
* Peru Kamu Bakanlığı, Çalışma ve İstihdamı Teşvik Bakanı Alfonzo Adrianzén Ojeda hakkında “uyumsuz müzakere ve konumunu uygunsuz kullanma suçu”ndan soruşturma başlattı.
* Küba ve Venezuela Dışişleri Bakanları Cenevre’de bir ortaya gelip iki ülke ortasındaki bağlantıları güçlendirmek üzere görüş alışverişinde bulundu.
* Venezuela Devlet Lideri Nicolás Maduro ile Rusya Güvenlik Kurulu Sekreteri Nikolai Patrushev, başşehir Caracas’ta bir ortaya geldi.
Venezuela Devlet Lideri Nicolás Maduro Caracas’ta. PERŞEMBE
* Kolombiya hükümeti, Meksika’nın dördüncü büyük Karteli olan Clan del Golfo’nun ikinci önderi Wilmar Giraldo “Siopas” Quiroz’un, Kartel içi bir çatışmada öldürüldüğünü duyurdu.
* Peru Kamu Bakanlığı, Çalışma ve İstihdamı Teşvik Bakanı Alfonzo Adrianzén Ojeda hakkında “uyumsuz müzakere ve durumunu uygunsuz kullanma suçu”ndan dün soruşturma başlatmıştı. Bugün de, Peru Ulusal Adalet Şurası, Savcı Patricia Benavides hakkında yolsuzluk soruşturması başlattı.
* Bolivya vatandaşı Jonathan Acosta, 25 Ocak’ta, Bolivya Amazon Yağmur Ormanları yakınında arkadaşlarıyla çıktığı avda kaybolmuştu. Acosta, bölgede yaşayan lokal halk tarafından yaşar halde ve 17 kilo vermiş halde bulundu.
Bolivya vatandaşı Jonathan Acosta * Brezilya Devlet Lideri Luiz Lula da Silva ile Meksika Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador, ikili ekonomik bahislerde daha fazla işbirliği için bir telekonferans görüşmesi gerçekleştirdi.
* Brezilya, kozmetik sanayisinde omurgalı hayvanlar üzerinde test yapılmasını yasakladı.
* Venezuela Devlet Lideri Nicolás Maduro ile Rusya Güvenlik Kurulu Sekreteri Nikolai Patrushev, dün başşehir Caracas’ta bir ortaya gelmişti. Patrushev, bugün de Küba’nın başşehri Havana’ya geçti.
* Arjantinli tiyatro, sinema ve TV oyuncusu María Jose Onetto, 56 yaşında hayatını kaybetti.
CUMA
* Kolombiya’da, Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) – [Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri]’nin sönümlenmiş kanadının üyelerinden olan Eduardo Marlon Mejía Vargas, Tame kentinde uğradığı silahlı atak sonucu öldü. Vargas, hükümetle yapılan 24 Kasım 2016 Barış Anlaşması’ndan bu yana öldürülen 350’nci eski FARC üyesi oldu.
Kolombiya, Los Pozos bölgesi. Köylüler 79 polisi rehin aldı. * Kolombiya’nın Los Pozos bölgesinde faaliyet gösteren Çinli Esmerald Energy şirketinin, bölgeye verdiği ziyanı protesto için köylüler, şirkete baskın yapıp ele geçirip, olaya müdahale etmek isteyen polislerden 79’unu da rehin aldılar. Hükümet, köylülerle muahede görüşmelerine başladı.
* Arjantinli futbolcu Lionel Messi’nin eşi Antonella Rocuzzo’nun, Rosario kentindeki akrabalarına ilişkin mesken ve işyerine, Narkokriminal örgütler tarafından gerisi gerisine silahlı hücumlar düzenlendi. Örgüt üyeleri, bir süpermarketin kapısına astıkları “Messi te está esperando. El alcalde Pablo Javkin tampoco puede salvarte. Porque él también es un traficante de drogas” (“Messi seni bekliyoruz. Belediye Lideri Pablo Javkin de seni kurtaramaz. Zira o da bir uyuşturucu kaçakçısı”) yazılı pankartın akabinde, Arjantin Güvenlik Bakanı Anibal Fernández, basına yaptığı açıklamada “Bunlarla 20 yıla yakındır uğraş yürütüyoruz fakat yalnızca yılın başından bu yana 58 kişiyi öldürdüler. Ve görüldü ki; bu son iletileriyle bir arada, onlar kazandı” dedi.
Messi’nin eşi Antonella Rocuzzo’nun, Rosario kentindeki akrabalarına ilişkin mesken ve işyerine silahlı hücum düzenlendi. * Venezuela hükümeti, kendilerini “olağandışı ve inanılmaz bir tehdit” ilan eden ABD kararnamesinin uzatılmasını protesto ve reddettiklerini açıkladı.
* Brezilya’da yaşanan meczup dana hastalığı nedeniyle geçen hafta Perşembe günü et ihracatı süreksiz olarak askıya alınmıştı. Bugün, kelam konusu hastalığın “atipik” olduğu açıklandı ve ihracata kısa müddette başlanacağı duyuruldu.
* Bolivya Devlet Lideri Luis Arce, Meksika Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador’un Latin Amerika için önerdiği enflasyonla gayret ve karşılıklı yardım planı teklifine katıldığını açıkladı.
* Meksika Silahlı Kuvvetleri askerleri, çarşamba günü Nuevo Laredo kentinde yedi gence ateş açmış ve gençlerden beşi ölmüştü. Devlet Lideri Andrés Manuel López Obrador ise, sorumlular hakkında soruşturma başlatılacağını açıklamıştı. Bugün savcılık, olayla ilgili dört askerin sorumlu olduğunu açıkladı.
* Meksika’nın Jalisco eyaletinde bir bayan, tasma takıp gezdirdiği bir jaguar yavrusuyla görülünce, yetkililer, olaya müdahale etti. Bayanın elinden alınan yavru jaguar, hayvan bakımevine teslim edildi.
CUMARTESİ
* Kolombiya’nın Los Pozos bölgesinde faaliyet gösteren Çinli Esmerald Energy şirketinin, bölgeye verdiği ziyanı protesto için köylüler, dün şirkete baskın yapıp ele geçirmiş, olaya müdahale etmek isteyen polislerden 79’unu da rehin almışlardı. Hükümet ise, birebir gün içinde köylülerle muahede görüşmelerine başlamıştı. Bugün yapılan açıklamada, köylülerle mutabakatın sağlandığı, polislerin özgür bırakıldığı ve şirketin boşaltıldığı duyuruldu.
* Şili Yüksek Mahkemesi, 1973-1990 ortası ülkeyi askeri diktatörlükle yöneten General Augusto Pinochet periyodunun bâtın polisinde vazife yapan 59 şahsa 541 gün ile 15 yıl ortası değişen cezalar verdi.
* Meksika’nın Tamaulipas eyaletine bağlı Matamoros kentinde, şimdi hangileri olduğu bilinmeyen iki rakip Kartel ortasında ağır silahlarla ve uzun vadeli çatışma çıktı. Tamaulipas Kamu Güvenliği Bakanı, halka, konutlarından çıkmama daveti yaptı.
* Ekvador Devlet Lideri Guillermo Lasso, Narkokriminal hatalardaki artış nedeniyle, Esmeralda eyaletinde OHAL ilan ettiğini açıkladı.
* ABD vatandaşı Patricia Kopta, 1992 yılında ortadan kaybolmuş ve bir daha bulunamamıştı. Kopta, bugün Panama’da, 1998’den beri yaşadığı huzurevinde bulundu. Kim olduğunu bugüne dek sır üzere saklayan bayanın gerçek kimliği, demansının başlayıp da kendisiyle ilgili konuşmaya başlayınca ortaya çıktı.
Rafael Viñoly Beceiro * Uruguaylı mimar Rafael Viñoly Beceiro, 79 yaşında hayatını kaybetti. Becerio’nun mimarlık alanında ulusal ve memleketler arası toplam sekiz mükafatı bulunuyordu.
PAZAR
* Bolivya’nın Devlet eski Lideri Evo Morales, Ukrayna’da yaşananları “Batı’nın yalnızca vefat kültürünü garanti ettiğinin bir göstergesi” olarak yorumladı.
* Honduras’ın Comayaguela kentindeki bir otele, silahlarla giren bir küme, yedi kişiyi öldürerek olay yerinden kaçtı.
* Küba Devlet Lideri Manuel Díaz Canel, Rus petrol şirketi Rosneft’in yöneticisi Igor Sechin ile verimli bir görüşme yaptıklarını açıkladı.
* Brezilya Ulusal Biyogüvenlik Kurulu, global besin arzı ve bölgesel kuru iklimle ilişkili meseleler nedeniyle; kuraklığa sağlam genetiği değiştirilmiş bir tıp olan HB4 buğdayının yetiştirilmesini, üretilmesini ve pazarlanmasını onayladı. Brezilya, Arjantin’den sonra HB4’e onay veren ikinci ülke oldu.
* Arjantin’de, 9 ve 11 yaşında iki çocuk, Mar del Plata’daki San Carlos kıyısında gömülü bir Gliptodon fosili buldular. Soyu tükenmiş bir dev armadillo cinsi olan Gliptodon’un beş milyon yıllık olduğu kaydedildi.
* Brezilyalı müzikçi, bestekar ve kelam muharriri Sueli Correa Costa, 80 yaşında hayatını kaybetti. Costa, Samba’dan türetilen ve büyük oranda Caz’dan esinlenen “Bossa Nova” biçiminin en âlâ temsilcileri ortasında sayılıyordu.
Vik Muniz’in kıssası:
Vik Muniz 1961’de Brezilya’da, São Paulo’da doğdu Vik. Çocukluğu ve birinci gençliği Brezilya’nın tarihi üzere sancılı geçer. Evvel reklamcı olur Vik. Projeleriyle mükafatlar alır. Bir ödül merasimi çıkışında smokinli iki adamın birbiriyle kıyasıya hengame ettiğine şahit olur. Ayırmaya çalışır onları ancak adamlardan biri silahını çeker ve vurur Vik’i. Yaralanır Vik, onu vuran adam özür üstüne özür diler Vik’ten. Adam ziyadesiyle varsıldır ve çabucak tüm varsıllar üzere korkaktır. Zira onların kaybedecek çok şeyleri vardır. Vik bu fırsatı kıymetlendirir ve adamdan, onu şikayet edip dava açmama karşılığında yüklüce bir para alır ve o parayla 1983 yılında evvel New York’a sarfiyat, akabinde Chicago’ya geçer. Birkaç yıl sonra Vik, artık bir heykeltıraştır. Yaratımlarında, hayli maharetli olduğu sözcük oyunlarından ziyadesiyle yararlanır. Sözcük oyunları kullanmasını, çocukluk ve gençlik yıllarını, 1964’ten 1985’e dek süren 21 yıllık askeri diktatörlüğün 19 yılını şahsen yaşamış olmasına bağlayan Vik, o devirde konuşmak için mecazi tabirlere gereksinim duyduklarını, bu yüzden de çabucak her Brezilyalı muhalif üzere, kendisinin de bu bahiste yetenek kazandığını söyler. Bu ortada heykeltıraşlığın yanı sıra, evvel fotoğrafçılık akabinde ressamlığa el atar Vik. En bilinen yapıtlarından olan “Palyaço Kafatası” için “çok evvelce Brezilya’da yaşayan insanlardı” der. Kim bilir, tahminen de o beşerler, bir vakitler Brezilya Amazon Yağmur Ormanları’nda yaşayan Nambikwara’lardı… 1990 yılında birinci standını açar Vik. 
Bu stantta, okuduğu lakin daha sonra kaybettiği bir kitapta gördüklerini, hatırladığı kadarıyla evvel tuvale yansıtır, akabinde bunların fotoğraflarını çeker. 1993, 1994 ve 1995 yıllarında açtığı stantların akabinde Vik, birçok kimse tarafından “sanat dışı nesne” olarak tariflenen pamuk, tel üzere materyaller kullanmaya başlar yapıtlarında. “Bulutlar istediğiniz her manaya gelebilir. Ben bunları pamuklarla yapmak istedim” der ve klasik ya da daha doğrusu onay-resmiyet kazanmış olanın dışında görülen materyallerle çalışmaya devam eder. Telleri kullanarak iki boyutlu kolay çizimlere, yeni bir unsur ile fizikî bir boyut ekler. İpliklerle görüntü fotoğrafları yapar. Lakin tüm bunların yanında diğer, farklı bir şey daha yapar Vik. Hiç unutmadığı ülkesi ve orada yaşadıklarına dair bir şeyler yapmak ister ve sonunda, Río de Janeiro’da “Catadoras” yani geri dönüşümcü çöp toplayıcılarıyla ilgili, çekimi üç yıl sürecek olan son derece enteresan ve özgün bir belgesel çeker. Bugün, Brezilya nüfusunun yüzde 10’u yani yaklaşık 22 milyon insan favela’larda (gecekondu) yaşar. Catadoras’ların ise yüzde 100’ü favela’lıdır. Ve bu üç yıllık belgesel çekimi süreci boyunca onlarla birlikte favela’larda yaşar Vik. Sonra alır o çöplerin bir kısmını ve onlardan çeşit çeşit sanat yapıtları çıkartır. Satılan yapıtların tüm gelirini de Catadoras’lara hisse eder. Vik Muniz, yaşamaya ve beşerler için yaratmaya devam ediyor.